Çocuklarda Yaratıcılığın Önemi ve Yaratıcılığı Geliştirmenin Yolları
Yaratıcılık her çocukta var olan fakat geliştirilmesi gereken önemli bir yetidir. Gelişen yaratıcılık hayatımızı ve kişiliğimizi büyük ölçüde olumlu olarak etkiler. Bu yetiyi geliştirmenin en önemli ve kolay yollarından birisi de çocukluktan ve hatta bebeklikten itibaren bir ebeveyn olarak bebeklerimize ve çocuklarımıza “yaratıcılık” bilinci ile davranmak olacaktır.
Yaratıcılık dünyaya gelen her bireyde var olan bir yetidir, yaratıcı olmayan birey yoktur. Fakat bu yeti geliştirilmediği halde körelir, azalır ve eksikliğini hissederiz. Bu nedenle çocuklarımıza bu konu hakkında destek olmak, yaratıcılığın farkında olmak ve geliştirilmesi için çaba sarf etmek önemli olacaktır.
Çocuklarda Yaratıcılık
Çocuklar düşünürken özgür olmalıdır, diledikleri şekilde resimler çizmeli, anlamsız olsa bile farklı oyunlar oynamalı, düşünürken kendilerine sınır koymamaları gerekmektedir. Bu şekilde büyüyen çocuk kendinden emin olur, farklı fikirler sunmaktan çekinmez, insanlar ile ilişkisi kuvvetlidir, farklı hobilere ve alanlara ilgi duyarlar ve daha birçok konuda bir adım önde olurlar. Bebekler dünyaya saf yaratıcılık ile gelirler ve bu durumun ebeveynler tarafında desteklenmesi gerekmektedir. Bir ebeveyn olarak bu durumun bilincinde olmak gerekir.
Aslında farkında olmasak da çocuklar hayatının belli dönemlerinde yaratıcılık yetilerini aktif olarak kullanırlar fakat dediğimiz gibi fark edilmediği ve desteklenmediği için yaratıcılık yetisi tekrar ortaya çıkmakta zorlanır.
- Örneğin okul öncesi dönemde çocuklar çok meraklı olurlar, sürekli soru sorarlar ve bu nedenle yeni bilgilere ve düşünmeye de açık olurlar.
- Konuşmayı öğrenen çocuğun bu yetiyle birlikte hayal dünyası gelişir, hayali oyunlar kurarlar, hayali karakterleri oyunlarına dahil ederler.
- En çok da oyun oynarken hayal güçlerini aktif olarak kullanırlar. Bununla birlikte değişik nesneleri amacı dışında kullanmak, oyuncak yerine koymak, çocuğunuzun hayal gücünü kullandığının bir belirtisidir.
- Okul döneminde verilen ödevler ve projeler de çocukların hayal güçlerini geliştirmeleri için bir fırsattır ve bu dönemde de hayal güçlerini kullanmak isterler.
Bu dönemlere hakim olmak, dönemlerdeki değişikliklerin farkında olmak çocukların hayal güçlerinin köreltilmemesi ve desteklenmesi açısından önemli olacaktır.
Bazen de her ebeveynin doğru olarak bildiği için yaptığı yanlış davranışlar çocukların yaratıcılık yetilerini engeller. Çocuklarınızın yaratıcı düşünmesini engelleyen yanlış davranışlar şunlardır;
- Çocuklarınızın çok fazla konuşmasını engellemek ve susturmak.
- Farklı oyunlar kuran ve oynayan çocuklara engel olmak.
- Kısıtlayıcı anne baba tutumu içerisinde olmak.
- Çocuklarınızın duygu ve düşüncelerini belirtmesine engel olmak.
- Çocuklarınızın size fazla gelen hayal dünyasına engel olmak, alay etmek.
- Yetişkin gibi düşünmesini beklemek.
- Mükemmeliyetçi anne baba tutumu ile çocuktan hep daha iyisini beklemek ve istemek.
- Başka çocuklar ile karşılaştırmak, yarış içerisine sokmak.
- Bir hobiye zorlamak, çocukların isteklerine ve zevkine saygı duymamak.
Bir klasik örnek de verecek olursak bu çocuklarımızın yaptığı resimlere verdiğimiz tepkidir. Örneğin, çocuklar resim çizerken farklı renkleri kullanmayı ve kendilerini sınır koymayı sevmezler. “Pembe renk ağaç mı olur?”,” Bulutlar mavi renk olmalıdır?”, “İnsan vücudu böyle olmamalıdır” gibi kurallı cümleler kurulur. Bu cümleler önemsiz gözükse de çocukların hayal güçlerini, düşünme isteklerini körelteceği için yapılmaması gereken bir davranıştır.
Yaratıcı Düşünme ve Önemi
“Zekanın gerçek işareti bilgi değil, hayal gücüdür.” demiş Albert Einstein. İnsan yaratıcı düşünerek, hayal ederek bilgiye ulaşır ve bu bilgi diğer öğrenilen bilgilerden daha kalıcı ve etkileyicidir.
Teknolojinin ve bilimin ilerlemesi ile çocuklar her bilgiyi daha kolay bulabiliyor. Bu durum da düşünmelerini, hayal kurmalarını, zihinlerini zorlamalarını engeller hale getiriyor. Bu nedenle bir ebeveyn olarak çocuklarımızla birlikle teknolojiyi hayatımıza sokarken çok dikkatli olmamız gerekir. Bilim ve teknoloji oyuncakları bu konuda size fikir verebilir.
Problem çözmeyi gerektiren her alanda yaratıcılığımızı kullanmak durumunda kalırız, yaratıcılığı az gelişmiş bireylerin ve çocukların problem çözme yetenekleri de buna bağlı olarak az olacaktır.
Çocukların Yaratıcılığını Geliştirme Yolları
Çocuklar dünyaya yaratıcı düşünmeye hevesli bir şekilde gelirler fakat bu yaratıcı düşünme şekli desteklenmezse zamanla azalır ve kaybolur. Yaratıcılık çevre koşulları ile daha da şekillenir, çevre dışındaki bir diğer önemli faktör de ebeveynlerdir.
Ebeveyn olarak çocuklarımızın bu yönlerini desteklemek amacı içerisinde olmamız gerekmektedir. Sizlere bu konuda daha iyi yardımcı olmak için çocuklarınızın yaratıcılıklarını geliştirmek için yapabileceklerinizden bahsetmek istedik.
- Çocuklarınızın soru sormasına, farklı şekilde düşünmesine engel olmayın.
- Düşüncelerine saygı duyun ve alay konusu etmeyin.
- Yaptığı etkinliklere ve çalışmalara mümkün olduğunca az müdahale edin.
- Tek tip oyuncaklar satın almayın ve farklı malzemelerden yeni oyunlar üretmesini sağlayın.
- Bebeklikten itibaren birçok gelişim alanlarını aktif olarak kullanmasını sağlayın.
- Çocuklarınıza açık uçlu sorular sorun ve hayal etmesini ve düşünmesini sağlayın.
- Çocuklarınızın yanlışlarını kabul edin.
- Eğer çocuğunuz ilgisi varsa çizim yapmasına müsaade edin ve sınırlar koymayın.
- Çocuklarınıza fikir verin fakat yönlendirmekten kaçının.
- Sonuçtan çok süreç odaklı olun.
- Ev içerisinde kendi başına kurduğu oyunlara engel olmayın.
- Çocuklarınızla oyun oynayın ve oyunu yönetmesine izin vermelisiniz.
Aynı zamanda sizlere çocuklarınızın yaratıcılıklarını geliştirmelerine yardımcı olacak birkaç oyuncak önerisinde bulunmak istedik. Bu yaratıcılığı geliştiren oyuncaklar sayesinde çocukların oyunları daha eğlenceli hale gelecektir.
Örneğin B.Toys ve Smoby markalı oyuncaklar yaratıcılık geliştirme konusunda çocuklara destek olacak nitelikledir.
B.Toys Kedicik Klavye çocukların işitsel gelişimini aktif olarak kullanmasını sağlarken kendi kendine klavye işe müzik çalan çocuğunuzun farklı sesler sayesinde yaratıcılıkları gelişecektir. B.Toys Bristle Block Spinaroos , çocukların yaratıcı düşünmelerini sağlayacak birleştirmeli oyuncak parçalarından oluşmaktadır. B.Toys Takı Seti sayesinde çocuklar boncuklar ile kendi tasarladıkları kolyeleri takabilecekler.
Smoby markasına ait Chef Restoran ve Studio Mutfak gibi oyuncaklar sayesinde çocuklar farklı oyun alanları sayesinde hayal kuracak ve böylece yaratıcı düşünme becerileri gelişecektir.
Kısacası yaratıcılık hayatımızın birçok yerini etkileyen önemli bir olgudur ve günlük hayatın vazgeçilmez bir parçasıdır. Topluma, sorunlara ve gelişen dünyaya ayak uydurmak da yine yaratıcılıkla ilgilidir.
Çocuklar dünyaya merak ve öğrenme isteğiyle gelirler buna bağlı olarak da yaratıcı düşünceleri aktiftir fakat önemli olan bu yaratıcı düşünme şeklini köreltmeden çocuklarımızı yetiştirmektir. Çocuklarınıza karşı mükemmeliyetçi bir tutum içerisinde olmamanız gerekir. Çocuklar hayal ettikçe ve düşündükçe kendini daha iyi geliştirdiğini fark edeceksiniz. Bir ebeveyn olarak sizler de yaratıcı düşüne halinde olursanız çocuklarınıza iyi örnek olmuş olursunuz.
Çocuklarını her alanda desteklemek isteyen ailelerin yanında olduğumuz tüm anne bebek ve çocuk ihtiyaçlarınızda da Welcome Baby hep yanınızda.
Kaynaklar:
