Evhamlı Anne Sendromu

Okuma Süresi: 4 Dakika

İçinde yaşadığımız dünya tehlike barındıran birçok unsur ile dolu. Ebeveynlerin, özellikle annelerin, çocuklarını bu tehlikelerden korumak için istem dışı geliştirdiği ve sergiledikleri evhamlı ruh hali, çocukların hem fiziksel hem de zihinsel gelişimine zarar verebiliyor. Evham kelime anlamı olarak “kuruntu, gereksiz kaygı” biçiminde kullanılmaktadır. Herhangi bir durum karşısında olmadık ya da olmayacak ihtimalleri aklına getirerek hareketlerini şekillendiren kişiler için “evhamlı” demek mümkün olacaktır.

Evhamlı annelerin kafalarının içinde bitmeyen bir kaygı bozukluğu durumundan söz edilebilir. Annenin fazla evhamlı olması, çocuğunun içe kapanık ve özgüven eksikliği içinde olmasına neden olabilir. Sürekli tekrarlanan “Dikkat et, düşersin, yaralanırsın, canın yanar” gibi anne tarafından kurulan cümleler çocuğa güvende olmadığının mesajını verir.

Aşırı korumacı ebeveynlerin, çocuklarını tehlikeli gördükleri dış dünyadan korumak için yaptığı evhamlı ve kaygı dolu hareketler, çocukların zihinsel gelişiminde ve karakterinin oluşmasında birtakım zararlar ortaya çıkarabilir. Çocuğunun her attığı adımı kontrol etme, sürekli başına kötü bir olay gelecekmiş gibi davranma, zihinde devamlı olarak felaket görüntülerinin canlanması annede kaygı bozukluğu olduğunun bir işareti olabilir. Bu da dolaylı olarak içe kapanık, çekingen ve özgüvensiz bireyler yetiştirmeye sebep olabilir.

Yaklaşık 3 yaşlarında, sosyalleşerek ve bilinç kazanarak birey olmaya başlayan çocuklar, çevresinin ve ebeveynlerinin kendilerini şekillendirmesiyle hayatın nasıl olduğuna dair fikirler edinecektir. Birey olma, büyüme ve gelişme aşamasında çocuklar kendisine sosyal çevresinden bir rol model seçecektir. Bu süre içinde çocuklar kendisine en yakın olan ebeveynlerini ve daha da yakınında olan annesini, annesinin evhamlı olduğunu fark etmeden kendine rol model olarak alabilir. Evhamlı annesini kendine rol model olarak seçen çocuk, annesinin bu tutumu karşısında şekillendiği için kaygılı, çekingen hatta korkak yapıya sahip karakter geliştirecektir.

Evhamlı anneler istemeden de olsa çocuklarını bireyselleşemeyen, kendisine bağımlı, çekingen, ebeveynleri yanında olmadığında sosyalleşmekte hatta oyun oynamakta zorlanan, terk edildiğini hisseden, kaygılı bireyler yetiştirirler.

Evhamlı Annelerin Yaptığı Hatalar

Çocuğunuzun gelişimine destek olurken ebeveyn olarak dikkat etmeniz gereken noktalardan en önemlisi, endişelendiğiniz için çocuğunuzu korumak isterken ve ona zarar gelmemesini sağlarken psikolojik bir zarar vermemeniz gerektiğidir.

“Çocuğum iyi ve güvende mi? Karnı aç mı?” diyerek başlayan düşünceler bir süre sonra kendini “Ya araba çarparsa? Ya çocuğum yaralanırsa? Ya bir yeri kanarsa?” gibi düşüncelere bırakabilir. Evhamlı annelerin yaptığı hataların en başında çocuğun başına gelebilecek tehlikenin gerçekleşme ihtimallerini çarpıtması gelmektedir. Ebeveynler çocuğun oyun oynarken düşüp yaralanma ihtimali ile kaygılanabilirler ancak sağlıklı bir düşünce yapısı ile bunun gelişimin doğal bir aşaması olduğunu düşünüp kendilerini rahatlatmaları mümkün olacaktır. Evhamlı anne sendromuna sahip kişiler, çocuğu her dışarı çıktığında ya da oyun oynamaya gittiğinde, kendi elleri ile çocuğunu tehlikeye atmış gibi bir sorumluluk duygusu hissedecektir. Sık sık çocuğunun arkadaşları ve öğretmenleri konuşarak onları uyarma davranışı sergileyecektir.

Anneler çocuklarına bağımlı bir tavır sergiledikleri için bu çocukların yalnız yatamama gibi bir problemleri olacaktır. Çocuk kendisine bağımlı anneyi model olarak aldığı için gece yatarken dahi annesinin yanında ayrılmak istemeyecek hep ebeveynleri ile uyumak isteyecektir. Özellikle kronik sağlık problemleri bulunan çocukların sürekli anneleri ile birlikte olmaları, yapılan davranışın iyi niyetli olduğu düşünülse de anne ile çocuk arasındaki bağımlılığı pekiştirdikçe çocuğun sosyalleşmesini, bireyselleşmesini, güven duygusunu ve özgüvenini olumsuz şekilde etkileyecektir. Anneye bağımlı çocuklar anaokuluna ve okula başlamakta zorluk yaşayabilmektedir.

Boşanmış veya çalışan ebeveynlerin çocuklarına yeterince ilgi gösteremediği durumlarda, onlarla yeterince vakit geçiremediklerini düşünerek bir çeşit suçluluk duygusuyla çocuklarına yaklaşacaklardır. Sürekli çocuklarını yakınlarında tutmak isteyecek hatta yanlarında yatırmak isteyeceklerdir. Bu şekilde dolaylı yoldan da olsa çocuklarının bireyselleşmesini ve tek başına davranabiliyor olmasını engelleyeceklerdir.
 

Evhamlı Anne Sendromundan Nasıl Kurtulunur?

Evhamlı anne sendromuna sahip kişiler, kaygı yüklü düşünce ve zihninde canlanan felaket görüntüleri ile başa çıkmak için alternatif bir düşünce üretip buna odaklanarak kuruntulu düşüncelerden algısını uzaklaştırabilir.

Çocuğunun sokakta oynaması için dışarı çıkmasından çekinen bir anne “çocuğum daha önce de dışarı oyun oynamak için gitti ve başına bir şey gelmedi” düşüncesine odaklanarak kendini rahatlatmayı deneyebilir. Çocuğunun sokakta arkadaşlarıyla mutlu olduğunu düşüncesine odaklanan anne kaygılı düşüncelerinden kurtulabilir.

Annenin doğumdan sonra sadece çocuğuna odaklanması, kendi hayatını ve hayatın içindeki rollerini unutmasına bu da kaygısının artmasına sebep olabilir. Annenin zihninde sadece felaket görüntülerinin olmasının en büyük nedeni yine aynı şekilde annenin hayatta sahip olduğu tüm rolleri bir kenara bırakmasıdır. Kendi hayatını, yaşantısını, sosyal çevresini unutan, çocuğu olmadan bir etkinliğe katılmayan anne, odağını başka bir yere veremeyeceği için bu durum içinde fazla kaygılanıyor ve zorlanıyor olabilir. Annenin kendine vakit ayırması, arkadaşlarıyla ya da bireysel olarak etkinlikler yapıyor olması odağını değiştirecek ve anneyi kaygılı düşüncelerinden uzaklaştıracaktır.

Mükemmeliyetçi davranış biçimi, ebeveynler için önemli olsa da beraberinde birtakım problemleri çocuğun karakterine yansıtabilir. Çocuk, kendine özel bir hayat tarzı oluşturmak isteyecek ancak ebeveynlerin aşırı hassas tutumu buna izin vermeyecektir. Annenin çocuğunun geleceğini, sosyal çevresini ve hareket alanını sınırlandırmadan; kendi kaygıları içinde kaybolmadan bireysel ve aile yaşantısına devam edebilmesi için gerekirse psikolojik destek almak adına bir uzmana başvurması tavsiye edilir.
 

Anne bebek ve çocuk ile ilgili merak ettiğiniz konular hakkında bilgi edinmek için Welcome Baby Blog sayfamızı; bebeğinizin ihtiyacı olan tüm ürünleri keşfetmek için Welcome Baby web sitemizi ziyaret edebilirsiniz.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.