Çocuklara Sağlıklı Şekilde Sınır Koymak
Birçok ebeveyn çocuklarına sınır koymak konusunda sıkıntı yaşar. Bu konu ile ilgili olarak gerekli önceliklerimizi belirleyerek, çocuğumuza sınır koymak konusunda yol alabiliriz. Hepimizin bildiği üzere, bu süreçte çocuğa nazik olmak, sabır göstermek ve adil olmak büyük önem taşımaktadır.
Bunların yanında asıl önemli olan iki nokta ise; cesaret ve kararlılıktır. Bu önceliklerimiz doğrultusunda çocuğumuza başarılı bir şekilde sınır koyabilmek için aşağıdaki noktalara dikkat edilmelidir:
- Çocuğunuzu tanıyarak, ona karşı uygun beklentiler içerisinde olmalısınız.
Beklentileri yüksek tutmanız, çocuğun fiziksel ve zihinsel yetilerini gerçekleştirme sürecine zarar verebilir. Bunun yanında çocuk, kurallara uymayı başaramadığını gördükçe kendini başarısız hissedebilir, bu sebeple kurallar çocuğun gelişim düzeyine uygun bir şekilde belirlenmelidir. - Kendi uygulayabileceğinizden emin olduğunuz kuralları koymalısınız.
Çocuğunuzla kazanamayacağınız bir çatışmaya girdiğinizde, uygulamakta olduğunuz stratejiyi değiştirerek, özverili ve yaratıcı olmalısınız. Aksi takdirde çocuk üzerindeki otoritenizi kaybetmeye başlayabilirsiniz. -
Anne ve bebek iletişimde ve aynı zamanda diğer ebeveynler ile iletişimde kurallarınızı az ve öz sözcükler ile ifade etmelisiniz.
Çocuğunuz belirli bir kurala uymuyorsa bunun sebebi, çocuğunuzun kötü bir dinleyici olmasından ziyade sizin kuralı çocuğunuza karmaşık anlatmanızdan (çok fazla sözcük kullanılmasından), kaynaklanıyor olabilir. Bu süreçte kendimizi kısa ve öz, kendimizden emin ve çocuğunuzu yargılamayan bir şekilde ifade etmek önemlidir. - Kurallar konusunda tutarlı olmalıyız. Etkili kural koyabilmenin özünde tutarlılık ve önceden tahmin edilebilirlik vardır. Kuralları her koşulda uygulayabildiğinizde, çocuğa doğruyu ve yanlışı öğretmek konusunda yardımcı olabilirsiniz.
- Yaratıcı olun! Zor çocuklara kural koymak konusunda yaratıcı olmak gerekebilir. Bu çocuklar, kurallara uymak konusunda zorluk yaşayabilirler. Emir vermeden mesajınızı çocuğunuza nasıl iletebileceğiniz konusunda düşünmelisiniz. Örneğin, fısıldayarak söylemek, trampet sesi çıkararak bir yasağı açıklamak gibi.. Deneyerek hangisinin çocuğunuz üzerinde daha etkili olduğuna siz karar verebilirsiniz.
- Kural koyarken alçak sesle ve net bir tonda konuşun. Çocuğa kural koyarken; kısa cümleler kullanmak, gerekirse kuralı tekrar etmek, belirgin yüz ve vucüt hareketleri uygulamak bu süreçte faydalı olabilmektedir. Bu süreçte sözsüz iletişim de büyük önem taşımaktadır.
Uzm. Klinik Psikolog Nilüfer KOCA
