Bebeklerde Sarılık

Hamilelik süreci boyunca, annenin karaciğeri bebeğinin yerine bilirubini parçalar. Doğumdan sonra ise bebeğin akciğeri bu işlemi yapmayı devralır. Bebeğin karaciğeri kendi başına bilirubini kaldıramadığında sarılık ortaya çıkar. Yenidoğan bebeklerin karaciğeri henüz olgunlaşmamış olduğundan, bebeklerde sarılık oldukça yaygın olarak görülmektedir.

Yeni doğan bebeklerin çoğu için sadece birkaç gün veya birkaç hafta süren, erken doğum gibi durumlarda sıkça görülen sarılık, bebeğin karaciğerinin bilirubini normal şekilde işleyerek vücuttan atacak duruma geldiğinde kendiliğinden iyileşir.

Yeni doğanlarda Sarılık Belirtileri

• Bebeklerin sarılık belirtileri aşağıda sıraladığımız birkaç farklı şekilde kendini gösterebilir.
• Cildin ve gözlerin beyazının sararması, sarılığın en önemli göstergesidir.
• Yeni doğan sarılığı bebeklerin yüzünde başlar, sonrasında göz akı sararır. Kandaki bilirubin seviyesi arttıkça göğüs, karın, kol ve bacaklar sırasıyla sararır.
• 37. haftadan önce doğan bebeklerde gelişmeyen akciğere bağlı olarak sıklıkla sarılık riski görülmektedir.
• Yeni Doğan bebeklerin uyumasının ve emme reflekslerinin azalması durumunda da sarılık ihtimalinden bahsedilebilir.
• Koyu renkli bebek idrarı sarılık belirtisi olabilir.
• Genel olarak sağlıklı bebeklerin dışkı rengi, sarı, turuncu, yeşil veya kahverengidir. Gri, beyaz veya bej rengi dışkı sarılık belirtisidir. 

Bu belirtilerin dışında; sarılık ilk 24 saat içinde başlamışsa, giderek yayılıyor ve daha koyu bir renk alıyorsa, aynı anda bebeğinizde yüksek ateş gözlemleniyorsa vakit kaybetmeden doktorunuza başvurmalısınız.

Sarılığın Teşhisi

Hastaneden eve geldikten sonraki birkaç haftalık süreçte bebeğinizin sarılığını kontrol edebilmeniz için kolayca uygulayabileceğiniz bir yöntem bulunuyor. Gün ışığında bebeğinizin alnına veya burnuna hafifçe bastırın, bastırdığınız yerde cilt sarı gözüküyorsa bebeğinizde sarılık var denebilir. Eğer bastığınız noktada cilt rengi sarı değil de normal tonundan biraz açık görünüyorsa bebeğinizde sarılık yok diyebiliriz.

Hastanede ve doğum merkezlerinde doğumdan itibaren sarılığı sizin için test edeceklerdir. Sarılık riski taşıyan ve normalden fazla şiddette sarılık yaşayan bebeklerin doktor kontrolünde kalıyor olması gereklidir.

Anne ve bebeğin hastaneden çıkmasından önce bebeklerin kan sayımları kontrol ediliyor, sarılık düzeylerine bakılıyor, kandaki bilirubin seviyesi kan tahlili ile kısa bir süre içinde ölçülebiliyor. Hastaneden çıktıktan sonra ortaya çıkan sarılık durumlarında ise yukarıda belirttiğimiz gibi evde uygulayabileceğiniz yöntemi kullanarak gözlem yapabilirsiniz.

Bebeğiniz 2 haftalık olduktan sonra, eğer emiyorsa 3. haftadan sonra hala sarılık yaşaması durumunda tekrar doktorunuza danışmalısınız.

Bebeklerde Sarılık Çeşitleri

Yaygın olarak görülen bebeklerde sarılık çeşitlerini sizler için derledik.

• Fizyolojik Sarılık: Normal sarılık olarak da adlandırılan bu sarılık türü, yeni doğmuş çoğu bebekte karaciğerin tam olarak gelişmemiş olmasına bağlı olarak gelişen ve en çok görülen sarılık türüdür. Doğumundan sonra 2-3 gün içerisinde başlayan bu sarılık türü, en geç 1-2 hafta içerisinde bebeğin karaciğerinin gelişmesi ile kendiliğinden düzelir.
• Patolojik Sarılık: İç Kanama, karaciğer bozukluğu, annenin kullandığı ilaçlar, viral ve bakteriyel enfeksiyonlar, bebeğin kanındaki bir enfeksiyon ya da bir enzim eksikliği sebebi ile gelişebilir. Doğumdan hemen sonra ortaya çıkan ve ciddiye alınması gereken bir sağlık sorunudur.
• Kan Uyuşmazlığı: Anne vücudu, bebekte kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasına neden olan antikorlar üretir ve buna bağlı olarak bebeğin kanında bilirubin seviyesi yükselir. Kan uyuşmazlığına bağlı sarılık, genellikle doğumun gerçekleştiği gün görülmektedir. Bu durum kan uyuşmazlık iğneleri ile tedavi edilebilir. Bazı durumlarda ise doktor kontrolünde fototerapi uygulamasına başvurulabilir.
• Emzirme Sarılığı: Bebeğin yeterli anne sütü almamasına bağlı olarak gelişen sarılık türüdür. Doğru ve sık emzirme ile kendiliğinden iyileşen bir sarılık türüdür. 

Sarılığın Tedavi Yöntemleri

Yeni doğan sarılığı, genellikle iki hafta içinde kendiliğinden düzelmektedir. Sarılık tedavisindeki amaç, yüksek düzeydeki bilirubinin beyin ve sinir sisteminde birikmesine bağlı olarak oluşabilecek kalıcı sorunların önlenmesidir.

Sarılığın önlenmesinde anne sütü ile beslenme büyük önem taşımaktadır. Mümkünse anne bebeğini doğumdan itibaren geçen ilk saatlerde emzirmeye başlamalıdır. Bebeğin sarılık halinde günde 8-12 kere emzirilmesi gereklidir. Bu şekilde anne sütü, bebeklerinin bilirubini vücutlarından geçirmesine yardımcı olacaktır.

Eğer bilirubin seviyesi yüksek ise özel dalga boyunda ışık yayan lambalar altında “fototerapi” denilen tedavi uygulanmaktadır. Bu ışıklı uygulama sayesinde, sarılığa neden olan bilirubinin kanda çözünerek idrar yoluyla vücuttan atılması sağlanır. Zarar görmemesi için gözleri kapatılan bebeğin uygulama sırasında yalnızca bezi kalacak şekilde üzeri soyulur. Yine uygulama sırasında, ışık kaynağının altına yatırılan bebekte dehidrasyon oluşmaması için en az 2 saatte bir olacak şekilde emzirilmeli veya bebeğiniz ememiyorsa mamalar yardımı ile bebeğin beslenmesi sağlanmalıdır. Anne memesini emmekte zorluk yaşayan bebeğinizi bu süre içinde doğru biberonla tanıştırmak ve doğru şekilde besleyebilmek için “Yenidoğan Bebeğe Biberon Ne Zaman Verilir?” adlı içeriğimizden faydalanabilirsiniz.

Anne ile olan kan grubu uyuşmazlığı nedeni ile bilirubin seviyesi çok yükselmiş bebeklerde ise kan değişimi yapılması söz konusu olabilir. Bu değişim, bebeğin hasarlı kanını sağlıklı kırmızı kan hücreleri ile değiştirir, bu sayede bebeğin kırmızı kan hücresi sayısını artırır ve kandaki bilirubin seviyesini azaltır.

Halk arasında yeni doğan sarılığını tedavi etmek için kullanılan ve maalesef bilimsel olarak fayda sağladığı kanıtlanamayan bazı uygulamalar gerçekleştirilmektedir. Anne sütünü kesmek, sarılık halindeki bebeğinize yapabileceğiniz en yanlış ve ona en çok zarar veren davranış olacaktır. Bebeğinizin üstüne sarı bez örtmenizin ise herhangi bir zararı olmasa da sağladığı bir fayda da yoktur. En çok bilinen uygulamalar bebeğe şekerli su vermek, ışığın altında yatırmaktır. Faydası kanıtlanmamış bu tür yöntemlere başvurarak bebeğinizin sağlığını tehlikeye atmak ve zaman kaybetmek yerine en kısa sürede doktorunuza başvurmalısınız.

Anne bebek ve çocuk ürünlerine dair tüm ihtiyaçlarınızı karşılamak için Welcome Baby web sitesini ve Welcome Baby mağazalarını ziyaret edin.